TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda, Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı (UDH) ve bağlı kuruluşlarının 2015 bütçeleri kabul edildi
AK Parti Manisa Milletvekili Recai Berber başkanlığında toplanan TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda, Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanı Lütfi Elvan bir sunum yaptı.
Bakan Lütfi Elvan, Bakanlığı bünyesinde 2015’te 15,5 milyar liralık yatırım yapılacağını belirterek, diğer harcamalarla birlikte toplam harcama miktarının 40,2 milyar lira olacağını, söyledi.
Elvan, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı’nın (UDH) 2015 yılı bütçesi sunuş konuşmasında, bakanlığın yapılanması hakkında bilgi vererek, toplam 235 bin kişiye doğrudan ve dolaylı istihdam sağlandığını belirtti.
“Bakanlık bünyesinde 2015 yılında 15,5 milyar liralık yatırım yapılırken, diğer harcamalarla birlikte toplam 40,2 milyar liralık harcama yapılacak”
Bakanlığının 2015 yılı bütçesinin yüzde 5,22 arttığını belirten Elvan, “Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığımızın merkez bütçesinde yüzde 6,5’lik artış oranı var. Karayolları Genel Müdürlüğümüzde yüzde 1,25’lik artış söz konusu. Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu’nda ise yüzde 12’lik artış söz konusu” diye konuştu.
İlgili ve ilişkili tüm kuruluşları bir bütün olarak değerlendirildiğinde, bakanlık bünyesinde 2015 yılında 15,5 milyar liralık yatırım yapılacağını dile getiren Elvan, diğer harcamalarla birlikte toplam 40,2 milyar liralık harcama yapılacağını kaydetti.
Bakanlığının toplam 3 bin 793 projeyi fiili olarak yürüttüğünü ifade eden Elvan, bunların 2 bininin Karayolları Genel Müdürlüğü (KGM), yaklaşık bin 500’ünün TCDD tarafından yürütüldüğünü bildirdi.
Toplam 205 milyar liralık proje tutarı bulunduğunu aktaran Elvan, bugüne kadar 102 milyar liralık bölümünün harcandığını, geriye kalanının ise ileriki yıllarda harcanacağını kaydetti. Elvan, önümüzdeki yıllarda demiryolları yatırımlarına ağırlık vereceklerini dile getirdi.
Havalimanlarından 10 Milyar Dolar Gelir
Kamu özel işbirliği çerçevesinde 61,5 milyar liralık yatırımın devam ettiğini belirten Elvan, 12,5 milyar liralık kısmın tamamlandığını söyledi. Elvan, Yap-İşlet-Devret (YİD) modeliyle yapımı gerçekleştirilen havalimanlarının kiralanması yöntemiyle de bugüne kadar 10 milyar dolar gelir elde ettiklerini ifade etti.
Son 12 yılda bölünmüş yollara ağırlık verildiğini, önümüzdeki dönemde ise otoyol çalışmalarına ağırlık vereceklerini anlatan Elvan, projeler hakkında bilgi verdi. Türkiye’nin taşımacılıkta önemli bir konumda olduğunu dile getiren Elvan, 58 ülkeyle ikili anlaşma imzalandığını söyledi.
Türkiye’nin 66 bin kilometrelik yol ağının yüzde 36’sının bölünmüş yol olduğunu ifade eden Elvan, söz konusu yol ağının yüzde 17’sini oluşturan “bitümlü sıcak karışım”a ağırlık vereceklerini ifade etti.
Tehlikeli madde taşımacılığında yurt dışında alınan belgenin artık Türkiye’den alınabileceğini anlatan Elvan, TSE ve Türk Loydu’nun bu konuda yetkilendirildiğini kaydetti. Elvan, tehlikeli madde taşımacılığında tüm uluslararası sözleşmelere taraf olunduğunu söyledi.
Trafik hacminin 2003 yılına göre iki kat arttığına dikkati çeken Elvan, yük taşımacılığında bu artışın görülmediğini belirtti.
Bölünmüş yolların az olduğu dönemde ortalama hızın 40 kilometre olduğunu, son 12 yılda araç hızlarının saatte 80 kilometreye çıktığını belirten Elvan, bölünmüş yollardan sağlanan yıllık tasarrufun 15 milyar lirayı geçtiğini kaydetti.
Can kaybı konusunda Türkiye’nin Avrupa ortalamasının altında olduğunu vurgulayan Elvan, “Can kaybında yüzde 5,72’den yüzde 2,33’e inmiş durumdayız. Hedefimiz 2023’te yüzde 1’i yakalamak” dedi.
Hedef 8 Bin Kilometre Otoyol İnşa Etmek
2015 yılında bin kilometrelik bölünmüş yol yapacaklarını bildiren Elvan, devam eden otoyol projeleri hakkında bilgi vererek, Yavuz Sultan Selim Köprüsü bağlantı yollarının yapımı için ihale ilanına çıktıklarını söyledi. Elvan, hedefin 8 bin kilometre otoyol inşa etmek olduğunu kaydetti. İstanbul’da Avrupa ve Anadolu yakası arasında günde 1,5 milyon insanın karşılıklı gidip geldiğini, İstanbul trafiğinin rahatlatılması gerektiğini belirten Elvan, şöyle konuştu:
“Yeni ihaleye çıktığımız Akyazı’dan İstanbul, İstanbul’dan Kınalı’ya kadar olan kesim. Buradan Çanakkale’ye, Çanakkale’den Balıkesir’e kadar uzanan aks. Burada yaptığımız şey Marmara Bölgesi’ni otoyolla bir ring haline getiriyoruz. Yani herhangi bir yerden otoyola giren bir kişi, tamamıyla Marmara Denizi etrafında dolanabilme imkânına kavuşacak. Bu projenin özellikle Çanakkale Köprüsü geçişi ve ring yapmanın en önemli avantajı, özellikle Ege Bölgesi ve Orta Anadolu’nun batısından yurt dışına çıkışlarda veya Edirne-Tekirdağ çıkışlarında artık İstanbul güzergâhı kullanılmayacak. Doğrudan Balıkesir ve Çanakkale üzerinden Tekirdağ Kınalı’dan yurt dışına çıkış söz konusu olacak.”
Bakan Elvan, İstanbul-İzmir Otoyolu projesinde 2015 sonu itibariyle Bursa’ya olan kesimin açılacağını bildirdi. Dünyanın kendi klasında dördüncü büyük köprüsü olacak İzmit Körfez Geçiş Köprüsü’nün 4-5 ay sonra siluetinin tam manasıyla görülebileceğini belirten Elvan, açılışın ise 2015 sonunda olacağını kaydetti.
Avrasya Tüneli’nde kazı çalışmalarının şu anda bin 400 metreyi geçtiğini ifade eden Elvan, 2017’de bitmesi gereken tüneli, 2016 sonunda bitirmeyi hedeflediklerini anlattı. Elvan, aralarında Ovit ve Ilgaz tünellerinin de bulunduğu 9 tünelin 2015’te tamamlanmasının planlandığını belirtti. Ovit Tüneli çalışmalarının yüzde 50 seviyesinde olduğunu ifade eden Elvan, söz konusu tünelin, dünyanın 2. en uzun çift tüplü karayolu tüneli olacağını kaydetti.
Akıllı Ulaşım Sistemleri
Akıllı ulaşım sistemleri hakkında da bilgi veren Elvan, 8-10 ilde akıllı ulaşım sisteminin kurulduğunu kaydetti. Söz konusu sistemle akıllı ulaşım merkezlerine ulaşan trafik, yol durumu gibi çok sayıda verinin vatandaşlara ulaştırılacağını belirten Elvan, Gebze-İstanbul arasında pilot uygulamanın başladığını söyledi.
Demiryolu ağı hakkında bilgi veren Elvan, mevcut hatların yenilenmesi, hatların elektrikli ve sinyalli hale getirilmesi, milli demiryolu sanayinin oluşturulması, lojistik merkezlerinin yaygınlaştırılması ve sektörün serbestleştirilmesinin öncelikleri arasında yer aldığını anlattı.
2004’ten bugüne kadar bin 759 kilometre demiryolu yapıldığını belirten Elvan, 2 bin 712 kilometrenin ise inşasının devam ettiğini kaydetti. Elvan, Marmaray ile bugüne kadar 53 milyon yolcu taşındığını, günde ise 150 bin yolcu taşındığını bildirdi. 2018’de bitirilmesi planlanan Bursa-Bilecik Demiryolu Hattının yapımının tamamlanmasını daha öne çekeceklerini belirten Elvan, Kars-Tiflis-Bakü hattının ise 2015 sonuna doğru açılışının gerçekleştirileceğini kaydetti.
“Bundan sonraki süreçte kendi ulusal sinyalizasyon sistemimizi kullanmak istiyoruz”
Yüksek hızlı tren güzergâhında yük taşımacılığı yapılamadığını ifade eden Elvan, “Bu nedenle biz, yük taşımacılığında 120 kilometre, yolcu taşımacılığında ise 200 kilometre hız yapan hızlı trenlere ağırlık vereceğiz” dedi. Elvan, şu anda yüzde 3 civarında olan demiryolu yük taşımacılığını artırmak istediklerini ifade etti.
2003’teki 11 bin kilometre demiryolu hattının 8 bin 706 kilometresinin yenilendiğini anlatan Elvan, sinyalizasyonda istenilen noktada olunmadığını, sinyalizasyon çalışmalarının 2 bin 679 kilometrelik konvansiyonel hatta devam ettiğini kaydetti. Elvan, “Bundan sonraki süreçte kendi ulusal sinyalizasyon sistemimizi kullanmak istiyoruz” diye konuştu.
Bakan Elvan, 106 adet yüksek hızlı tren imalatını düşündüklerini dile getirerek, bunların 80’inin Türkiye’de yapılmasına yönelik çalışmaların devam ettiğini söyledi. İlerleyen dönemde YHT araçlarına ihtiyaç olacağını ifade eden Elvan, “Bu araçları tamamıyla Türkiye’de üretmeyi planlıyoruz. Bundan sonraki aşamada da kendi milli trenimizi lisansıyla üretmeyi hedefliyoruz” dedi.
Havacılıkta önemli noktaya gelindiğini anlatan Elvan, bölgesel uçak yapımıyla ilgili çalışmaların yoğun olarak devam ettiğini bildirdi. Türkiye’nin havayolu yolcu sayısı itibariyle 15. sıradan 11. sıraya yükseldiğini dile getiren Elvan, bu yıl itibariyle de 7. veya 8. sıraya yükselmeyi beklediklerini kaydetti.
Esnek hava saha uygulamasını da anlatan Elvan, Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK) ile mutabakat sağlandığını, söz konusu uygulamayla yurt içi uçuşlarda yıllık 500 milyon dolarlık tasarruf sağlayacaklarını ifade etti.
Uzay Ajansı Kuruluyor
Uzay Ajansı kuracaklarını belirten Elvan, konuyla ilgili kanun tasarısının hazırlandığını, Bakanlar Kurulu’na, ardından da Meclis’e sunulacağını anlattı. İlk yerli haberleşme uydusu Türksat 6A’nın yapımına başlanacağını dile getiren Elvan, bununla ilgili protokolün önümüzdeki günlerde imzalanacağını bildirdi.
Marmaray’ın devreye girmesiyle denizcilikte kabotajda taşınan yolcu sayısında azalma olduğunu belirten Elvan, kabotajda taşınan araç miktarı ve elleçlenen yük miktarında ise artış olduğunu söyledi. Ro-Ro taşımacılığını daha da geliştirmek istediklerini dile getiren Elvan, “Bulgaristan’la, İran’la zaman zaman sıkıntılar yaşadık. Bu sıkıntıları Ro-Ro taşımacılığıyla aşmak istiyoruz” dedi.
Yazılım Sektörü İstenilen Seviyede Değil
Bilgi teknolojileri pazarında iletişimde olduğu kadar hızlı bir gelişme olmadığını bunun da yazılım sektöründe istenilen düzeyde olunmamasından kaynaklandığını ifade eden Elvan, iletişim teknolojilerindeki alandaki hıza ulaşmak için yazılım sektörüne ağırlık verilmesi gerektiğini söyledi.
“Son 10 ayda genişbant internet abone sayısı yüzde 25 artarak 32 milyondan 40 milyona ulaştı”
Bakan Elvan, son 10 ayda genişbant internet abone sayısının yüzde 25 artarak 32 milyondan 40 milyona ulaştığını belirtti. Elvan, sabit telefon abone sayısının Avrupa’ya oranla daha hızlı gerilediğini anlatarak, bunun nedeniyle ilgili çalışma yürüttüklerini söyledi.
Ulusal Veri Merkezi kuracaklarını bildiren Elvan, tüm verilerin bu merkezde toplanmasını hedeflediklerini ifade etti. “Kayıp Alarmı Projesi”ni geliştirdiklerini bildiren Elvan, herhangi bir çocuk kaybolduğu zaman, çocuğun daha çabuk bulunması amacıyla, bölgede yaşayan vatandaşlara, çocuğu tarif eden mesaj gönderildiğini kaydetti.
Muhalefetin Eleştirileri
TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda görüşülen, Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı’nın 2015 yılı bütçesi üzerinde milletvekilleri de söz aldı.
CHP İstanbul Milletvekili Aydın Ayaydın, Ulaştırma Bakanlığı’nın en yatırımcı bakanlık olduğunu, ancak kamu kaynaklarını kanunlara ve mevzuata uygun şekilde kullanmadığını, mali disipline dikkat etmediğini, bunun da Sayıştay raporlarında yer aldığını öne sürdü.
Karayolları Genel Müdürlüğü’nün 2013 yılı Sayıştay denetim raporunda yaşanan olumsuzlukların yer aldığını ifade eden Ayaydın, raporda, “Yatırım ödenekleri diğer harcama birimleri işinde kullanılmıştır. Kamu yatırım programı uygulanmamış, genel müdürlük kendi programını uygulamıştır” denildiğini kaydetti. Ayaydın, genel müdürlüğün yatırım programında yer almayan 721 iş için 1.5 milyar TL harcama yapıldığını iddia etti.
Ayaydın, bölünmüş yollarla zaman ve kaynak tasarrufu yapıldığını ancak vatandaşları karayolu taşımacılığına tam bağımlı hale getirdiğini belirterek, yurt içi yolcu ve yük taşımacılığının büyük bir çoğunluğunun karayolu ile yapıldığını söyledi. Ayaydın, ölümlü ve yaralamalı kaza sayısının arttığını, karayolunun demiryoluna göre 8 kat daha fazla ölüm riski taşıdığını kaydetti.
Bakanlığın, demiryolu taşımacılığına ilişkin attığı adımları memnuniyetle karşıladıklarını ancak denizcilik alanında sahip olunan potansiyelin kullanılmadığını ifade eden Ayaydın, “Havayolu taşımacılığında son dönemde ilerleme sağlandığı gerçek. Ancak 3. havalimanına ilişkin iddialara cevap bekliyoruz. İnşaat için ne kadar finansman gerekli, inşaat hangi aşamada, yeri yanlış bir seçim mi?” diye sordu.
MHP Manisa Milletvekili Erkan Akçay, yolsuzluklarla ilgili soruşturmaların kapatılması gayreti içinde olunduğunu ve Ulaştırma Bakanlığı’nın da bundan nasibini aldığını savunan Akçay, “Yaptığınız ihalelerde mahkemeye intikal eden hususlar nelerdir?” diye sordu. Akçay, Sayıştay raporlarının kuşa dönerek Meclis’e geldiğini söyledi.
HDP Hakkari Milletvekili Adil Zozani ise bakanlığın uygulamaları sayesinde İstanbul’un kilitlendiğini, ile ne giriş ne de çıkışın doğru düzgün sağlanamadığını ifade ederek, İstanbul gibi metropol kentler açısından alternatif uygulamalara yönelmek gerektiğini vurguladı.
“Sosyal medya siyasetin toplumdan kopuş yaşamasına neden olurken, Cumhurbaşkanı, Başbakan ve bakanlar da buna hizmet ediyor”
Twitter kullanmadığını dile getiren Zozani, “Çünkü Twitter’ın siyasetçiler açısından tuzak olduğunu düşünüyorum. Siyasette internet, asosyal medya üzerinden toplumla ilişkilerin kurulduğunu görüyorum. Bu da siyasetin toplumdan kopuş yaşamasına neden oluyor. Cumhurbaşkanı, Başbakan ve bakanlar da buna hizmet ediyor. Bu eleştiriyi kendi milletvekillerime de yapıyorum. Teknolojiyi kullanmaktan çıktık, teknolojiye köle durumuna geldik. Toplumu bu teknolojik körlükten kurtarmak için bakanlığın neler yaptığını öğrenmek istiyorum” diye konuştu.
Pahalı İnternetin Nedeni Türk Telekom
CHP İzmir Milletvekili Erdal Aksünger, Telekomünikasyon İletişim Başkanlığı’nın (TİB) kurulmasının doğru bir operasyon olduğunu, ancak sonrasında yaşananların doğru olmadığını söyledi. TİB’in kapatılarak MİT’e devredilmesi ile ilgili altyapı çalışması olup olmadığını soran Aksünger, “Bu yapabilir mi, bunun dünyada bir örneği var mı? Eğer TİB suiistimal edilmişse, yargı var, oraya gidilir orada düzenlenir ama neden yorgan yakılıyor? Birebir montaj yapılmışsa, bunlar ortaya çıkar. Bunu TİB’e mal edip, kurumu tarumar etmek olur mu? MİT istihbarat kurumu değil mi, neden oraya devrediliyor?” diye sordu.
Aksünger, Türkiye’nin internet hızında dünyada 61. sırada olduğunu belirterek, “Birinci Güney Kore, ABD 9. sırada. Hızda 61. sıradayız ama Güney Kore’nin 3 katı fazla fiyatla internet satıyoruz. Bu da Türk Telekom’dan kaynaklanıyor. Siz özelleştirme yapıyorsunuz, yaptığınız özelleştirme tekelleşmeye neden oluyor ve peşkeşe dönüşüyor. Aynısı yakında PTT için de olacak” dedi.
Tartışmaların ardından UDH Bakanlığı’nın 2015 yılı bütçesi TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda oylanarak kabul edildi.
