BTK’nın 2009 yılından bu yana düzenli olarak hazırladığı Türkiye Elektronik Haberleşme Sektörü Üç Aylık Pazar Verileri Raporu açıklandı.
Rapora göre, 2015 yılı ikinci çeyreğinde, Türkiye elektronik haberleşme pazarında faaliyet gösteren işletmecilerin net satış gelirleri 9,6 milyar TL’ye ulaşırken, yatırım miktarı 1,2 milyar TL oldu. Sabit ve mobil ses trafiği 59 milyar dakikayı geçerken, mobil aylık görüşme süresi 399 dakika, sabit aylık görüşme süresi 145 dakika olarak gerçekleşti. 2008 yılında 6 milyon civarında olan genişbant internet abonesi, 2015 yılı ikinci çeyrek sonu itibarıyla 44,3 milyonu aştı ve 45 milyona dayandı.
Rapora göre, abone sayısındaki artışa paralel olarak abone başına internet kullanımındaki artış trendi de devam ediyor. 2015 yılı 2. çeyrek verilerine göre toplam mobil internet kullanım miktarı bir önceki çeyreğe göre yaklaşık yüzde 16 oranında artarak yaklaşık 126 bin TByte, kablo internet dahil toplam sabit genişbant internet kullanım miktarı ise yaklaşık 1 milyon 482 bin TByte’a ulaştı. Bu rakamlar abone başına kullanım miktarı olarak değerlendirildiğinde, bir sabit genişbant internet abonesinin ortalama olarak 56 GB, mobil genişbant internet abonesinin de 1,2 GB veri kullandığı görülüyor. Mobil internet kullanım miktarı sabite göre düşük olmakla birlikte son bir yılda sabit genişbant kullanımı yaklaşık yüzde 45 artarken, mobil genişbant kullanımı yaklaşık yüzde 65 arttı.
4.5G İhalesi
Mobil hizmetlerin geliştirilmesine yönelik olarak 26 Ağustos 2015 tarihinde yapılan “IMT hizmet ve altyapılarına ilişkin yetkilendirme ihalesi” (4.5G İhalesi) sonucunda; işletmecilere tahsisli olan frekans miktarı 183,8 MHz’den 549,2 MHz’e çıktı. İşletmecilerin 1 Nisan 2016 tarihinden itibaren IMT-Advanced teknolojisi ile hizmet vermeye başlamaları ile birlikte, mobil genişbant internet hızının en az 10 kat artacağı ve vatandaşların daha kaliteli hizmet alabileceği ifade edilen raporda, BTK Başkanı Ömer Fatih Sayan’ın raporla ilgili açıklamalarına da yer veriliyor. “Düzenleyici Kurum olarak en fazla önem verdiğimiz konuların başında tüketicinin refahının artırılması gelmektedir. Bu açıdan tüketicilerin görüşleri ve şikayetlerinin sürekli takip edilmesi, haberleşme sektöründeki sorunları görebilmemiz açısından büyük önem arz etmektedir. Bu kapsamda, 2015 yılı ikinci çeyrek raporumuzun tüketici şikayetleri bölümü gözden geçirilerek geliştirilmiştir” açıklamasında bulunan Sayan, “2015 yılı ikinci çeyreği itibarı ile Kurumumuza iletilen yaklaşık 21 bin şikayetin %50’si mobil sektörle ilgili olmakla birlikte, şikayetler ‘bir milyon abone başına düşen tüketici şikayeti’ sayısı açısından incelendiğinde, İnternet Servis Sağlayıcılığı hizmetine yönelik 746, Uydu Platform Hizmetine yönelik 491, mobil hizmetlere yönelik 150, Sabit Telefon Hizmetine yönelik 138 ve Kablo TV hizmetine yönelik 59 şikayet iletildiği görülmektedir” diyor.
Genel Pazar Verileri
BTK’nın raporuna göre, 27 Ağustos 2015 itibarıyla elektronik haberleşme sektöründe faaliyet gösteren işletmeci sayısı 672 iken bu işletmecilere verilen yetkilendirme sayısı 1.105 oldu. 2015 yılı ikinci üç aylık dönemde Türk Telekom ve mobil şebeke işletmecilerinin net satış gelirleri yaklaşık 7,7 milyar TL olarak gerçekleşti. Diğer işletmecilerin net satış gelirleri ise yaklaşık 1,9 milyar TL olarak gerçekleşti.
2015 yılı ikinci çeyrekte Türk Telekom ve mobil işletmecilerin toplam yatırım miktarı yaklaşık 1 milyar TL olurken, diğer işletmeciler tarafından yaklaşık 179,9 milyon TL yatırım gerçekleştirildi.
Aynı dönemde, toplam mobil trafik miktarı 56,4 milyar dakika olurken sabit trafik miktarı ise 2,9 milyar dakika olarak gerçekleşti. Bir önceki üç aylık döneme göre mobil trafik miktarı yaklaşık %8 oranında artarken sabit trafik
miktarı ise yaklaşık %1,2 oranında azaldı. Trafiğin büyük bir kısmını (%90,5) mobilden mobile giden trafik oluşturdu.
21 Bin 457 Şikâyet Geldi
2015 yılı ikinci çeyreği itibarı ile BTK’ya toplam 21 bin 457 şikayetin geldiği ve bu şikayetlerin yaklaşık %50’sinin mobil hizmetlerle ilgili olduğu belirtilen raporda, milyon abone başına tüketici şikayeti sayısı incelendiğinde ise ilk üç sırada İnternet Servis Sağlayıcılığı Hizmeti, Uydu Platform Hizmeti ve Mobil Hizmetlere yönelik şikayetlerin olduğu ifade edildi.
Raporda, 2015 yılı ikinci çeyrek sonu itibarıyla 11 milyon 937 bin 673 sabit telefon abonesi bulunan Türkiye’de penetrasyon oranı bir önceki çeyreğe göre 0,5 puan azalarak yaklaşık %15,4 seviyesine düştüğü kaydedildi. Rapora göre, Türkiye’de ortalama hanehalkı büyüklüğünün 3,60 olduğu göz önünde bulundurulduğunda sabit telefon hizmetleri pazarında Türkiye’nin önemli bir kesimine ulaşıldığını söylemek mümkün.
2015 yılı ikinci üç aylık dönem itibarıyla Türk Telekom’un sabit telefon gelirleri yaklaşık 777 milyon TL olarak gerçekleşirken, bir önceki senenin aynı dönemine göre %8,3 oranında ve bir önceki üç aylık döneme göre %1,6 oranında azaldı.
Yaklaşık 2,3 milyon abone sabit telefon hizmetlerinde alternatif işletmecilerden hizmet aldı. Bu işletmecilerin üç aylık dönem için tüm STH hizmetlerinden elde ettikleri gelirler 313 milyon TL civarında gerçekleşti.
Türk Telekom’un trafik dağılımı incelendiğinde; bir önceki yılın aynı döneminde %72,4 olan şebeke içi trafiğin toplam trafik içindeki payının 2015 yılı ikinci üç aylık döneminde %67,5 olarak gerçekleştiği görülüyor. Bununla birlikte bir önceki yılın aynı döneminde toplam trafiğin %22,6’sını oluşturan mobile doğru trafik 2015 yılının ikinci çeyreğinde toplam trafiğin %25,9’unu teşkil etti.
2014 yılının ikinci çeyreğinde yaklaşık 2,7 milyar dakika olan Türk Telekom’un ses trafiği, 2015 yılının ikinci çeyreğinde önceki yılın aynı çeyreğine göre %25 oranında azalarak yaklaşık 2 milyar dakika olarak gerçekleşti.
Şehirlerarası arama trafik miktarındaki STH işletmecilerinin pazar payı %41,6 olarak gerçekleşirken Türk Telekom’un pazar payı ise %58,4 olarak gerçekleşti.
Mobile doğru çağrı trafiğinde STH işletmecilerinin payı %43,6, Türk Telekom’un payı ise %56,4 olarak gerçekleşti.
Yurtdışına doğru çağrı başlatma trafiğine bakıldığında, Türk Telekom’un payı %65,4 oldu. STH işletmecilerinin payı ise %34,6 olarak kayıtlara geçti.
Sabit şebekede sonlandırılan uluslararası çağrı trafiğinde Türk Telekom’un payı %42,5 olurken, STH işletmecilerinin payı %57,5 olarak gerçekleşti.
Mobil şebekelerde sonlandırılan uluslararası çağrı trafiğinde STH işletmecilerinin payı %76,7, Türk Telekom’un payı ise %23,3 oldu.
Yine En Çok Aranan Ülke Almanya
BTK’nın raporuna göre Türk Telekom şebekesinden en çok aranan kısa numara 112 (Sıhhi İmdat) olurken, daha önce açıklanan raporlarda olduğu gibi bu sefer de sabit şebekeden en fazla trafik gönderilen ve alınan ülke Almanya oldu.
Bu dönemde 145 dakika olarak gerçekleşen sabit MoU, bir önceki yılın aynı dönemine göre %5,2 azalırken bir önceki döneme göre de %6,1 oranında artış gösterdi. 2015 yılı ikinci çeyreğinde Türk Telekom’un abone başına aylık geliri 23,3 TL olarak gerçekleşti. 2015 yılı ikinci üç aylık dönemde 195 milyon TL olarak gerçekleşen sabit yatırım miktarı, bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla %39; bir önceki üç aylık döneme göre de %157,6 oranında arttı.
İnternet ve Genişbant
BTK’nın raporuna göre, 2008 yılında 6 milyon civarında olan genişbant internet abonesi, 2015 yılı ikinci çeyrek sonu itibarıyla 44,3 milyonu aştı. Toplam internet aboneliğinde bir önceki üç aylık döneme göre yaklaşık %3,4 artış gerçekleşti. Mobil, kablo ve fiber internet abonelerinin artmasıyla birlikte internet abone sayısındaki genel artış eğilimi devam ederken, toplam internet abone sayısının yıllık artış oranı ise %19,9 olarak gerçekleşti.
2015 yılı ikinci çeyrekte xDSL abone sayısı 6,9 milyonu aşarken, fiber abone sayısı ise 1,6 milyona yaklaştı. Kablo internet abone sayısı önceki üç aylık döneme göre %1,3 oranında artarak 583 bin 53’e çıktı. İnternet servis sağlayıcılığına ilişkin toplam gelir yaklaşık 1,2 milyar TL seviyesinde gerçekleşti.
Raporda Türkiye’deki sabit genişbant abonelerinin yaklaşık %58,1’inin 10-30 Mbit/sn hızda bağlantı sunan paketleri tercih ettikleri görüldü. Mobil bilgisayardan internet abonelerinin kullanım miktarına bakıldığında 100 MB üzeri kullanımı olan abonelerin oranının %82,4 olduğu ortaya çıktı. En az kullanımı gösteren 0-50 MB aralığında ise abonelerin yaklaşık %14,4’ü bulunuyor. Mobil cepten internet abonelerinden 100 MB üzeri kullanımı olan abonelerin oranı ise %71,1 seviyesinde.
Alternatif işletmecilerin xDSL teknolojisi ile sundukları hizmetin genişbant pazarındaki payı 2015 yılı ikinci çeyrek itibarıyla %14,2 olarak gerçekleşirken bu dönemde özellikle fiber genişbantın etkisi ile birlikte TTNet’in genişbant pazarındaki xDSL payı gerilemeye devam ederek %61,7 seviyesine indi. Bunun yanında alternatif işletmecilerin 6,9 milyona ulaşan xDSL abonelerindeki payı ise %18,7 seviyesinde gerçekleşti. Ayrıca toplam sabit genişbant pazarında kablo internet hizmeti sunan işletmecinin pazar payı %6,4 olurken fiberin pazar payı %17,2 olarak gerçekleşti.
Türkiye’de nüfusa göre sabit genişbant penetrasyon oranı %11,7 iken OECD ülkeleri penetrasyon ortalaması %28,2 seviyesinde bulunuyor. Mobil genişbant penetrasyon oranı Türkiye’de %45,4 iken OECD ortalaması %81,3.
2015 yılı ikinci çeyrek itibarıyla “Nic.tr” kayıtlarında 367 bin 342 adet “.tr” uzantılı alan adı bulunuyor. Bu alan adlarının %76,8’i “com.tr”, %6,8’i “gen.tr”, %3,6’sı “gov.tr”, %3,0’ı ise “web.tr” uzantısına sahip. 2015 yılı ikinci çeyrek itibarıyla toplam 6 adet elektronik sertifika hizmet sağlayıcısı yetkilendirildi. Bu işletmeciler tarafından 2015 Haziran sonu itibarıyla 1 milyon 465 bin 146 elektronik imza ve 370 bin 34 mobil imza olmak üzere toplam 1 milyon 835 bin 180 elektronik sertifika oluşturuldu.
Mobil Pazar
Rapora göre, 2015 yılı Haziran ayı sonu itibarı ile Türkiye’de yaklaşık %92,9 2 penetrasyon oranına karşılık gelen toplam 72 milyon 174 bin 826 mobil abone bulunuyor. 0-9 yaş nüfus hariç olmak üzere mobil penetrasyon oranı %100’ün üzerine çıkıyor.
2014 yılı ikinci çeyrekte 53,3 milyon olan 3G abone sayısı 2015 yılı ikinci çeyrekte 61 milyon 76 bin 640’a ulaşırken; 3G hizmetiyle birlikte mobil bilgisayardan ve cepten internet hizmeti alan mobil genişbant abone sayısı da 35 milyon 298 bin 635’e yükseldi. 2015 yılı ikinci çeyrekte toplam mobil internet kullanım miktarı ise 126 bin 27 TByte olarak gerçekleşti. 2015 yılı ikinci çeyrek itibarıyla M2M abone sayısı ise 2,8 milyona ulaştı.
2015 yılı ikinci çeyrek itibarıyla ön ödemeli genişbant abone sayısı 16 milyon 772 bin 197, faturalı mobil genişbant abone sayısı ise 18 milyon 526 bin 438 olarak gerçekleşti. 2015 yılı ikinci üç aylık döneme bakıldığında mobil abonelerin yaklaşık %53,4’ünü ön ödemeli abonelerin oluşturduğu, son bir yıl içerisinde faturalı abonelerin oranının %42,3’ten %46,6’ya çıktığı görüldü.
Numara Taşıma Azaldı
Raporda, 2015 yılı ikinci üç aylık dönemde numara taşıma sayısının bir önceki üç aylık döneme göre %6,7 oranında azaldığı ve 3 milyon 50 bin 413 olarak gerçekleştiği, 30 Haziran 2015 tarihi itibariyle toplam 85 milyon 402 bin 278 numaranın taşındığı belirtiliyor. 2015 yılı ikinci üç aylık dönem itibarıyla abone sayısına göre Turkcell’in %47,1; Vodafone’un %29,7; Avea’nın ise %23,2’lik paya sahip olduğu görülüyor. Aynı dönem itibariyle Avea abonelerinin %49,8’inin, Turkcell abonelerinin %46,7’sinin, Vodafone abonelerinin ise %44,1’inin faturalı abonelerden oluştuğu görülüyor. Toplam mobil abonelerin yaklaşık %90,1’i bireysel, %9,9’u ise kurumsal abonelerden oluşuyor.
2015 yılı ikinci üç aylık dönemi trafik bilgileri bir önceki üç aylık dönemle kıyaslandığında toplam trafiğin %8,1 oranında arttığı, geçen senenin aynı dönemi ile kıyaslandığında ise %8,3 oranında arttığı görülüyor. İşletmeci bazında incelendiğinde ise bir önceki döneme göre Turkcell’in trafiğinin %7,8 oranında, Vodafone’un trafiğinin %8,5 oranında, Avea’nın trafiğinin ise %7,8 oranında arttığı görülüyor.
24,5 Milyon SMS
2015 yılı ikinci üç aylık dönemde SMS sayısı yaklaşık 24,5 milyon, MMS sayısı ise yaklaşık 22,6 milyon civarında gerçekleşti. Avea’nın SMS sayısı %1,9 azaldı, MMS sayısı %12,8 arttı; Turkcell’in SMS sayısı %7 azaldı; MMS sayısı %0,1 arttı; Vodafone’un ise SMS sayısı %1,5 azaldı, MMS sayısı %1,2 arttı.
2015 yılı ikinci çeyrek dönem itibarıyla toplam gelire göre pazar payları incelendiğinde Turkcell’in pazar payının %43; Vodafone ve Avea’nın ise sırasıyla %35,7 ve %21,3 seviyelerinde olduğu görülüyor. Bu dönemde gelire göre pazar payları bir önceki dönem ile kıyaslandığında Turkcell’in pazar payının yaklaşık 0,3, Avea’nın pazar payının ise 0,2 puan azaldığı, Vodafone’un pazar payının ise 0,5 puan arttığı görülüyor. 2015 yılı ikinci çeyrek dönem itibarıyla abonelerden elde edilen gelire göre Turkcell’in pazar payının %47,5 Vodafone ve Avea’nın pazar paylarının ise sırasıyla %30 ve %22,5 seviyelerinde olduğu görülüyor.
Konuşma gelirleri Turkcell’in gelirlerinin %59,4’ünü Vodafone’un gelirlerinin %52,6’sını ve Avea’nın gelirlerinin %48,4’ünü oluşturuyor. SMS+MMS gelirleri Turkcell’in gelirlerinin %6,2’sini, Vodafone’un gelirlerinin %10,4’ünü ve Avea’nın gelirlerinin %9,3’ünü oluşturuyor. Data gelirleri ise Turkcell’de %28,7, Vodafone’da %34,7 ve Avea’da %38,3’lük paya sahip bulunuyor.
Rapora göre, 2015 yılı ikinci çeyrek itibarıyla Turkcell ve Vodafone için abone başına aylık gelir 23,6 TL, Avea için ise 22,7 TL olarak hesaplandı. Haziran 2015 itibarıyla Turkcell’in MoU değeri 322 dakika, Vodafone’un 454 dakika ve Avea’nın ise 485 dakika olarak gerçekleşti. 2015 ikinci çeyreğinde 399 dakika olan ortalama aylık mobil kullanım süresi ile Türkiye, Raporda yer verilen Avrupa ülkelerine kıyasla en fazla mobil telefonla görüşme yapan ülke oldu.
2015 yılı ikinci çeyreği itibarıyla alternatif işletmecilerin toplam fiber uzunluğu 54 bin 730 km oldu. Türk Telekom’un ise 202 bin 98 km fiber altyapısı bulunuyor. Bunun yaklaşık 124 bin 186 km’si omurga, kalan kısmı erişim amaçlı kullanılıyor. Alternatif altyapı işletmecilerinin elde ettikleri toplam gelir yaklaşık ise 183,3 milyon TL seviyesinde bulunuyor.
