Çin nadir toprak elementlerine kısıtlama için yeni ihracat kısıtlamaları getirdi. Skandiyum, disprosiyum gibi kritik elementlerin artık kolay kolay ihraç edilemeyecek olması, sektörleri adeta alarma geçirdi. Bu hamlenin sadece ticari değil, jeopolitik etkileri de olacak gibi duruyor.
Yeni düzenleme kapsamında toplam yedi nadir element kısıtlamaya tabi tutuldu: skandiyum, disprosiyum, gadolinyum, terbiyum, itriyum, lutetiyum ve samaryum. Bu elementler, özellikle yüksek teknoloji gerektiren alanlarda vazgeçilmez birer bileşen.
Mesela skandiyum, 5G ağları ve baz istasyonları gibi yüksek frekanslı sistemlerde kullanılıyor. Disprosiyum ise elektrikli araç motorlarından uydu sistemlerine kadar birçok sektörde hayati rol oynuyor. Yerine başka element kullanmak mümkün ama bu durum hem performansı düşürüyor hem de maliyeti artırıyor.
Çin Nadir Toprak Elementlerine Kısıtlamalar Neleri Kapsıyor?
Yeni kurallar, sadece lisanslı şirketlerin bu elementleri ihraç edebilmesini sağlıyor. Ayrıca alıcı ülkelerin kullanım bilgisi de Çin tarafından detaylı olarak talep ediliyor. Yani sadece “satın alıyorum” demek yetmiyor, “ne yapacağım” da açıklanmak zorunda.
Bu tarz bir izleme sistemi daha önce titanyum ve grafit gibi maddeler için uygulanmıştı. Şimdi nadir elementlerde de benzer bir denetim mekanizması kuruluyor. Bu da tedarik sürelerini uzatabilir ve lojistik zincirlerde sıkıntılar yaratabilir.
Uzmanlara göre bu kararın arkasında sadece ticari kaygılar yok. ABD ile yaşanan teknoloji ve ticaret savaşının bir devamı niteliğinde. Çin, elindeki kaynak üstünlüğünü stratejik bir koz olarak kullanıyor. Zaten dünya nadir toprak elementi üretiminin %70’ini çıkartan ve %85’ini işleyen bir ülkeden bahsediyoruz.
Bu üstünlük, uzun yıllara yayılan yatırımlar sayesinde oluştu. Çin bu sektörde sadece çıkarım değil, rafinaj ve yüksek teknoloji işleme alanlarında da lider.
Hangi sektörler etkilenecek?
Listenin başında teknoloji devleri var. Özellikle Broadcom, Qualcomm, TSMC, Samsung, Seagate ve Western Digital gibi şirketler, doğrudan etkilenebilir. Çünkü bu firmalar, kısıtlanan elementleri yarı iletkenlerden sabit disklere kadar birçok ürünün üretiminde kullanıyor.
Fiyat artışları da kapıda. Analistlere göre bu elementlerin fiyatı iki ila beş kat arasında artabilir. Bu da nihai ürün fiyatlarına yansıyabilir ve tüketici elektroniğinde yeni bir zam dalgası başlatabilir.
Kısacası Çin’in bu hamlesi sadece bir ihracat kısıtlaması değil, küresel teknoloji savaşında yeni bir cephe olabilir. Sence bu karar uzun vadede Çin’in elini güçlendirir mi, yoksa küresel direnç mi doğar? Görüşlerini bizimle yorumlar kısmında paylaş.
İlgili Haberler:
>> Çin İnsansı Robotlar İçin Eğitim Üssü Kuruyor – Yapay Zekada Çok İleri Gittiler
