Dijital iletişim çağında mesajlaşma uygulamaları, sadece bireyler arasında hızlı iletişim kurmak için değil, aynı zamanda bilgi paylaşımı, örgütlenme ve toplumsal hareketlerin yayılması için kritik bir rol oynuyor. Ancak Rusya, bu durumun riskler taşıdığına karar vererek popüler mesajlaşma uygulaması Telegram’ı ülkenin iki bölgesinde yasaklama kararı aldı.
Dağıstan ve Çeçenistan bölgelerinde yürürlüğe giren bu yasak, yetkililerin Telegram ’ın “devlet karşıtı aşırılıkçı gruplar” tarafından saldırı planlamak için kullanıldığını öne sürmesiyle gerekçelendirildi.
Ancak bu karar, Telegram’ın Rus hükümetiyle uzun süredir devam eden gerilimlerinin yalnızca son perdesi. Bir zamanlar “Rus casus yazılımı” olmakla suçlanan Telegram, şimdi kendi ülkesinde bir güvenlik tehdidi olarak görülüyor. Bu ironik durum, platformun hem gizlilik savunucuları hem de hükümetler açısından nasıl iki uçlu bir kılıç haline geldiğini gösteriyor.
Rusya ve Telegram Arasındaki Gelgitli İlişki
Telegram, özellikle uçtan uca şifreleme ve gizliliğe verdiği önemle öne çıkan bir platform. Ancak Rusya, bu gizlilik politikasının radikal gruplar, yasa dışı örgütlenmeler ve organize suç şebekeleri için bir zemin hazırladığını öne sürüyor. Yetkililer, Telegram’ın çeşitli radikal gruplar tarafından kullanıldığını iddia ederken, yasaklama kararının temelinde ülkedeki güvenlik kaygılarının arttığına dair resmi söylemler yer alıyor.
Rusya’nın Telegram ile olan geçmişi de oldukça çalkantılı. 2018 yılında Rus hükümeti, Telegram’ı ülkede tamamen yasaklamaya çalıştı, ancak teknik olarak bunu tam anlamıyla uygulayamadı. O dönemde platform, yasaklara rağmen milyonlarca kullanıcı tarafından VPN ve çeşitli yöntemlerle kullanılmaya devam etti. Bunun sonucunda Rus yetkililer, Telegram kurucusu Pavel Durov ile daha yumuşak bir ilişki kurmaya yöneldi ve yasak fiilen kaldırıldı.
Ancak 2024 itibarıyla tablo değişmiş görünüyor. Rus hükümeti, özellikle Dağıstan ve Çeçenistan gibi bölgelerde Telegram’ın “aşırıcı hareketleri” teşvik ettiğini öne sürerek yeni bir yasak dalgası başlattı. Bu bölgelerde yaşayan vatandaşlar, devlet tarafından alternatif mesajlaşma platformlarına yönlendiriliyor ve Telegram kullanımı ciddi şekilde kısıtlanıyor.
Durov ve Telegram’a Yönelik Uluslararası Baskılar
Telegram, son birkaç ay içinde yalnızca Rusya’da değil, uluslararası arenada da büyük baskılarla karşı karşıya kaldı. Platform, geçtiğimiz yıl Fransa’da organize suç faaliyetlerini kolaylaştırmakla suçlandı ve Durov hakkında yasal soruşturmalar başlatıldı. Fransa’daki yetkililer, Telegram’ın uyuşturucu ticareti, kara para aklama ve organize suç gruplarının iletişiminde kullanıldığını iddia etti.
Bu gelişmelerin ardından Telegram, uzun yıllar direndiği gizlilik politikasında bir değişikliğe gitmek zorunda kaldı. Pavel Durov, yetkililerin talep etmesi durumunda Telegram’ın kullanıcıların IP adreslerini ve telefon numaralarını paylaşabileceğini duyurdu. Bu karar, Telegram’ın gizlilik savunucuları tarafından ciddi şekilde eleştirilmesine neden oldu.
Giyilebilir Teknoloji için Dengeler Değişiyor: Çin’in Yükselişi
