Qualcomm’un Moskova’da Rus ve Türk gazetecilere özel düzenlediği etkinlikte 4G ve LTE’nin geleceğinden ve Qualcomm’un yol haritasından bahsedildi. Biz de bu özel etkinlikte yerimizi aldık ve mobil veri iletim teknolojisinin geleceği hakkında çok değerli bilgiler topladık. 4G ve LTE konusundaki tüm detaylar yazımızda.
Mobil veri trafiği her geçen gün artıyor ve önümüzdeki günlerde de katlanarak artmaya devam edecek. Hal böyle olunca cihazlar üzerinde kullanılan teknolojilerin veri trafiğine orantılı olarak geliştirilmesi gerekiyor. Eğer veri trafiğinin yönetildiği cihazlar üzerinde yeterli teknoloji ve ekipman yoksa trafik sıkışacak ve gönderim ve alma zamanlarında sorunlar yaşanacaktır. Qualcomm ve benzeri firmalar geliştirdikleri yeni teknolojiler ile veri trafiğinin hızlı ve güvenli olması için çalışıyor. Son dönemde özellikle mobil veri trafiğinin fazlasıyla arttığını görmekteyiz. Buna bağlı olarak ağa bağlı mobil cihaz sayısı da günden güne artmaya devam ediyor. Araştırmalara göre 2018 yılında ağa bağlı olan ve veri trafiği gerçekleştiren 1.5 milyar PC, 5.4 milyar mobil cihaz ve 25 milyar internete bağlanıp çeşitli işlevler gerçekleştiren (internet of everything) cihaz olacak. Bu büyük ekosistemin tamamlanması için yüksek hızda veri transferi yapabilen modemler ve teknolojilerin kullanılması gerekiyor. 2018 yılında mobil trafiğin 2/3’ü video tabanlı olacak. Instagram servisine günde yaklaşık 60 milyon fotoğraf gönderimi gerçekleştirilecek ve Android mobil cihazlar için geliştirilen oyunların ortalama boyutu 1.2 GB civarında olacak. Bu rakamları duyunca aktarılacak veri miktarının büyüklüğünü tahmin etmek güç değil.
4G LTE Doğru Ürün ve Yatırım Olarak Karşımıza Çıkıyor
Bu konuda ihtiyaçlarımızı karşılayacak fazla teknoloji yok. Bunlar arasından en iyi fiyat ve performans oranına sahip teknoloji ise 4G veya LTE olarak adlandıracağımız ürünler. Bu teknolojiye sahip ürünleri geçtiğimiz yıllarda görmeye başladık. Qualcomm’un önderliğinde sunulan ürünler özellikle akıllı telefonlar üründe fazlasıyla kullanılmaya başladı. 2018 yılında mobil ağ bağlantı trafiğinin aylık bazda 3 kat artması bekleniyor. Bu rakam tahmini olarak kişi başı 2.7 GB olarak öngörülüyor. Yeni teknolojilerin katma değeri sadece kullanıcılara yansımayacak. Bu değer geliştirici ve mobil servis sağlayıcılar tarafından da kullanılmalı. Ağ bağlantı hız arttıkça uygulamalar ile yapılabilecek şeylerinde genişlemesi ve kullanıcıların hayatını kolaylaştıracak daha fazla uygulamanın yaratılması gerekiyor.
Qualcomm’un LTE dizaynını kullanan şimdiye kadar 2300’dden fazla modem bulunuyor. Bu dizaynlardan şimdiye kadar 1400’den fazlası satışa sunulmuş ve ticarileştiriliş durumda. Şunu belirtmemizde fayda var. Yeni çıkan cihazların hemen hemen hepsinin üzerinde 4. Jenerasyon ürünler bulunuyor. Bunun sevindirici olduğunu söylemeliyiz. 4. Jenerasyon ürünlerin veri aktarım limitlerine baktığımızda 450 mbps indirme ve 100 mbps gönderim hızlarına sahip olduğunu görüyoruz. Geçmişe baktığımızda bu hızların 2004 yılında 1.8 mbps indirme, 2010 yılında 100 mbps indirme, 2014 yılında ise 300 mbps indirme değerlerine sahip olduğunu görüyoruz. 4. Nesil ürünlerle birlikte 205 yılında mobil cihazlar üzerinde 4G ve LTE teknolojisiyle birlikte 450 mbps hızlara kadar veri indirme işlemi gerçekleştirilebilecek. Tabii ki bunlar teorik olarak verilen değerler. Kullanılan cihazlar ve şebeke limitlere göre bu değerler değişiklik gösterebilir.
4G ve LTE’nin Nimetlerinden Faydalanmalıyız
Yazımızın başından bu yana 4G ve LTE’nin nimetlerinden ve kullanılması gereken bir teknoloji olduğundan bahsediyoruz. Peki, Türkiye’de neden 4G LTE kullanmıyoruz? İşte bu sorunun cevabını vermek biraz güç.
4G LTE şebekesini kullanabilmemiz için öncelikle ihale yapılması şart. Şimdiye kadar açıklanmış bir ihale tarihi yok ve 2015 yılının son ayları olarak konuşulan ihale tarihinin 2016 yılına kayacağı yine gelen söylentiler arasında yer alıyor. Tabii ki Türkiye’deki operatörlerin durumuna da bakmak gerekli. Her ne kadar 3G şebekesi 10 yıldır kullanılıyor olsa bile Türk operatörler 2010 yılında bu bağlantı türünü sunmaya başladı ve geçen 5 yılda yatırımlarının karşılığını alamamış olabilirler. Belki de bu durum operatörlerin isteksiz olmasını da doğurabilir. Tabii ki bunların hepsi benim düşüncelerim ve operatörlerimizden şimdiye kadar böyle bir duyum almadık. Fakat belirtmeden geçemeyeceğim. Avea, Turkcell ve Vodafone ihale süreçlerinin tamamlanmasının ardından sahip oldukları frekanslar üzerinden hizmet verecekler. Bakalım ihale ne zaman yapılacak ve ihalenin sonucu nasıl şekillenecek?
4G İndirme Hızı Nedir?
4G demek kısaca daha hızlı veri aktarımı anlamına geliyor. Bu noktada 4G’nin ne kadar hızlı olduğunu görebilmek için 4G hızının sıradan 3G ağ hızından 5 kat hızlı olduğunu söyleyebiliriz. Öte yandan aynı lokasyonda, bazı durumlardan dolayı 4G ile 3G arasındaki hız farkı değişkenlik gösterebiliyor.
4G’nin sağladığı avantajları anlamak oldukça kolay oluyor. Çünkü 4G teknolojisi maillerin hızlı gidip gelmesinden tutun da web sayfalarının daha hızlı yüklenmesine kadar pek çok ufak ayrıntıda kendisini gösteriyor. Pratikte 4G indirme hızları 12-15 Mbps arasında değişiyor. Hali hazırda hizmet sunan firmalar en yüksek 4G indirme hızının ise 40 Mbps olduğunu iddia ediyor. Ortalama upload hızları ise 5 – 6 Mbps arasında değişiyor. Pratikte görülen en yüksek upload hızı ise 15 Mbps olarak karşımıza çıkıyor. Bunların yanı sıra hali hazırda şirketler 300Mbps LTE-Advanced testleri yapmaya başlamış durumda. Şirketlerin kısa bir süre içerisinde son 4G teknolojisini sahip olduğu şebekelerde kullanması bekleniyor.
4G Neden Çok Hızlı?
4G’nin etkileyici hızı OFDM (Orthogonal Frequency Division Multiplexing) kullanımı ile ortaya çıkıyor. Bu teknolojiyi ADSL, Wi-Fi, DVB-T, DVB-H ve DAB teknolojilerine benzetebiliriz. 4G teknolojisinin öncelikli amacı gecikmeyi engellemek değil, paraziti en aza indirmek ve aynı bant üzerindeki veri yoğunluğunu arttırmak. 4G hızını daha iyi anlamak için 4G/LTE teknolojisine sahip akıllı telefon yada tabletinizden bir video veya oyun açın farkı çok net bir şekilde görebileceksiniz. Sonuçta 4G sizlere daha hızlı ve daha kolay veri aktarımı sağlar. Bu noktada bu hizmetin teorik olarak daha ucuz olması gerekir. Ancak tabi ki yeni bir teknolojinin fiyatı eski teknolojiden daha ucuz olamaz.
4G hızının daha da artması mümkündür. Eğer cihazlarda MIMO (Multiple Input Multiple Output) teknolojisi, çoklu antenler, vericiler ve 802.11n Wi-Fi gibi ekipmanlar var ise hızın da artması muhtemeldir.
LTE-A ve 4G’nin Geleceği
Dünya üzerindeki bazı ülkeler 4G teknolojisi ile yeni tanışırken bazı ülkeler yeni nesil yüksek mobil veri teknolojisine yönelik çalışmalar yapıyor. Bu noktada bir sonraki adımın LTE-A olduğunu rahatlıkla söyleyebiliriz. Aslında LTE-A’nın sihri gelen birçok sinyalden yararlanmasından geliyor. Bu noktada LTE-A teknolojisine sahip cihazlar birçok 4G sinyalini toplayarak kullanıyor. Bu da doğal olarak veri aktarım hızını arttırıyor. Bunu “taşıyıcı toplama” olarak da adlandırabiliriz. LTE-A teoride standart 4G’den daha hızlı veri aktarımı sağlıyor. Potansiyel olarak LTE-A 160 Mbps’ye ulaşabilir. Bunu evlerimizdeki internet hızı ile karşılaştıracak olursak saniyede 20 MB veri aktarımı anlamına geliyor.
LTE-A teknolojisi standart 4G cihazlarda çalışmayacak. Bu yeni mobil veri aktarım teknolojisinden yararlanmak için LTE-A çipine sahip bir akıllı telefon gerekiyor. Bu noktada hali hazırda birkaç LTE-A çipine sahip üst düzey akıllı telefon bulunuyor. Örneğin LTE-A versiyon Samsung Galaxy S5. Bu cihaz sadece Güney Kore’de satışa sunulmuş durumda. Ancak LTE-A teknolojisi henüz emekleme aşamasında ve 4G ağları halen daha yalnızca LTE’yi destekliyor. Bakalım Türkiye 4G’ye ne zaman kavuşacak?
