Cıva kirliliği hızla büyüyor. Dünyamızı kirletmeye ve beklenen sonu daha hızlı bir şekilde getirmeye devam ediyoruz. Yeni bir çalışmaya göre, okyanusların en derin noktalarında bile cıva bulunuyor.
Cıva kirliliği üzerine yapılan bir çalışma dünyamızı nasıl kirlettiğimizi gözler önüne seriyor. Independent UK’den Samuel Osborne’un haberine göre, bilim insanları, insanların ürettiği ve saldığı cıva kirliliğinin okyanusların en derin noktalarına kadar ulaştığını söylüyor.
Araştırmacı, çalışmaya ilişkin şöyle diyor: “Bu makale, insanların yaydığı cıvanın dünyanın en ücra deniz ekosistemlerindeki besin ağlarına bile ulaştığını gösteriyor.”
Dünyanın en derin bölgesi olarak bilinen Mariana Çukuru, Büyük Okyanus’taki Guam Adası’nın güney batısında, Japonya ve Endonezya arasında yer alıyor. Son ölçümlere göre Mairana Çukuru’nun en derin noktası yaklaşık 10 bin 994 metre olarak kayıtlara geçmişti. Şimdi yeni bir çalışmaya göre bu noktada bile cıvaya rastlandı.
Çin ve Amerika Birleşik Devletleri’nden bilim insanları bir araya gelerek yeni çalışmayı gerçekleştirdi. Ekip, Mariana Çukuru’nun okyanus yüzeyinden 11 kilometre daha derininde yer alan bölgesinde yaşayan balık ve kabuklularda zehirli cıvanın olduğunu gözlemledi.
Çalışma denizlerdeki cıva hakkında yeni fikirler sunuyor
Çin’in Tianjin Üniversitesinden ekip lideri Dr. Ruoyu Sun, “Bu bir sürpriz. Daha önceki araştırmalarda metil cıvanın çoğunlukla okyanusun ilk birkaç yüz metresinde oluştuğu görülmüştü.” dedi.
Dr. Sun, açıklamasının devamında ise şunları söyledi: “Bunun, daha derin sularda besin arayan balıkların metil cıva yutma olanağını kısıtlayarak cıvanın biyolojik birikimini sınırlaması bekleniyordu. Bu araştırma ile artık bunun doğru olmadığını düşünüyoruz.”
Bilim insanları küçük miktarlarda malzemeyi yutan türlerin daha büyük deniz canlıları tarafından avlanmasıyla cıvanın deniz canlıları arasında yoğunlaştığını söylüyor. Besin zincirinin daha üstünde bulunan canlılarda biriken sıvı metal, daha zararlı biçimde yoğunlaşabiliyor.
Genellikle cıva, gerek insanlar gerek diğer canlılar için yüksek seviyelerde zehirli özellik taşıyor. Özellikle gelişme aşamasında olan fetüsler için daha tehlikeli.
Dr. Sun’un ekibi, 7 ila 11 bin metre arasında yaşayan deniz hayvanlarını yakalamak ve 5 bin 500 ila 9 bin 200 metre aralığından da tortu örnekleri toplamak için bir derin deniz aracı kullandı.
Derin denizlerdeki cıva kirliliği çalışmasına ilişkin Dr Sun, “Çukur faunasındaki cıvanın özellikle okyanusun daha yukarısındaki metil cıvadan geldiğini gösteren, tartışmaya yer bırakmayan cıva izotopu bulgularını sunduk. Bu tezimizi, cıvanın okyanusun yukarısından geldiğini doğrulayan belirgin izotopik parmak izi sayesinde söylüyoruz.” şeklinde konuştu.
İnsan faaliyetleri çevre felaketlerine yol açıyor
Çalışmanın diğer ekibi ise Michigan Üniversitesinden Dr. Joel Blum‘un liderliğindeki ekipti. Bu ekip, Mariana Çukuru’nun yanı sıra Yeni Zelanda’ya yakın olan Kermadec Çukuru ‘ndan da balık ve kabuklu örnekleri topladı.
Dr. Blum’un ekibi cıva kirliliğinin nedeni olarak, cıvanın büyük ölçüde atmosferden kaynaklandığını ve okyanuslara yağmur olarak geçtiğini ileri sürdü.
Dr. Blum, çalışmaya ilişkin konuştu: “Bu cıvanın atmosferden okyanuslara karıştığını ve ardından da balıkların ve deniz memelilerinin ölerek batan leşleriyle birlikte derin denizlere taşındığını düşünüyoruz. Bunu cıvanın izotopik kompozisyonunu ölçerek tespit ettik. Testlerimiz, okyanus tabanındaki cıvanın Orta Pasifik’in yaklaşık 400 ila 600 metre derinliğindeki balıklarda bulunan cıva ile eşleşti.”
Dr. Bulum ayrıca cıvanın bir kısmının doğal olarak meydana geldiğini ancak çoğunun insan faaliyetleri sonucu oluştuğunu söyledi. Bilim insanlarına göre cıva, doğaya yanardağ patlamaları ve orman yangınları gibi doğal kaynaklardan yayıldı. Doğal yolların yanı sıra cıva, kömür ve petrol yakma, madencilik, imalat gibi insan faaliyetleri sonucunda da doğaya yayılıyor.
Araştırma ekibi çalışmayı, 2020 Goldschmidt Geochemistry Conference‘da sunacak.
>> Hızlı, Güvenli, Doğa Dostu: e-Fatura
>> Çevre ve bütçe dostu Epson WorkForce serisi yazıcılar
>> Yeni Philips PowerSensor Ekran ile çevre dostu üretkenlik
